ABD Başkanı Donald Trump, Amerika’nın en büyük üç ticaret ortağı olan Çin, Meksika ve Kanada’dan ithal edilen tüm mallara yönelik kapsamlı yeni gümrük vergileri açıkladı.
Trump, ABD’nin 4 Şubat Salı gününden itibaren Kanada ve Meksika’ya yüzde 25, Çin’e ise yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı. Kanada enerjisine ise yüzde 10’luk daha düşük bir tarife uygulanacak.
Trump, üç ülkenin yasa dışı göç ve uyuşturucu kaçakçılığıyla ilgili endişelerini gidermemesi halinde ithalat vergilerini uygulamakla tehdit etmişti.
Trump, kararla birlikte elde edilecek kazanımın, çekilecek çileye değeceğini söyledi.
Kanada ve Meksika, ABD mallarına yönelik benzer gümrük tarifeleri hazırladıklarını açıklarken, Çin de “meşru hak ve çıkarlarını savunmak için gerekli karşı tedbirleri” alacağını belirtti.
Meksika Cumhurbaşkanı Claudia Sheinbaum, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Ekonomi bakanıma, Meksika’nın çıkarlarını savunmak için tarife ve tarife dışı önlemleri içeren, üzerinde çalıştığımız B planını uygulaması talimatını verdim” ifadelerinin yer aldığı bir paylaşım yaptı.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, ABD mallarına yüzde 25 gümrük vergisi uygulayarak Trump’ın kararına yanıt vereceklerini söyledi.
Çin ise Trump’ın gümrük vergisi kararını kınadı, Dünya Ticaret Örgütü nezdinde buna karşı çıkacaklarını açıkladı.
Trump ise misilleme halinde vergileri artırmaya hazır olduğunu belirtti.
Çin, Meksika ve Kanada geçen yıl ABD’ye yapılan ithalatın yüzde 40’ından fazlasını karşıladı.
Kanada, Amerika’nın en büyük yabancı ham petrol tedarikçisi. Geçen yıl Ocak ve Kasım ayları arasında ABD’ye ithal edilen petrolün yüzde 61’i Kanada’dandı.
Çin’e getirilen %10’luk vergi, Trump’ın ilk döneminde ve Başkan Joe Biden tarafından Çin’e uygulanan gümrük tarifelerinin üzerine eklenecek.
Çin’in Washington büyükelçiliğinden yapılan açıklamada “Çin’in uygulanan gümrük tarifelerini şiddetle kınadığını ve bunlara karşı çıktığı” ve “meşru hak ve çıkarlarını savunmak için gerekli karşı tedbirleri alacağı” belirtildi.
“Ticaret ve gümrük vergisi savaşlarının kazananı olmaz” denilen açıklamada, “Bu hamle ABD’nin içerideki sorunlarını çözemez ve daha da önemlisi, her iki tarafa da fayda sağlamaz, hele hele dünyaya hiç fayda sağlamaz” ifadesi kullanıldı.
Başkan Trump ayrıca Avrupa Birliği’nin ABD’ye iyi davranmadığını, gelecekte AB’ye de gümrük vergisi uygulamayı planladığını söyledi.
Beyaz Saray basın sözcüsü Karoline Leavitt, Kanada ve Meksika’ya getirilen vergilerin “on milyonlarca Amerikalının ölümüne neden olan yasa dışı fentanil maddesini tedarik etmeleri ve ülkemize sokmalarına izin vermelerine” bir yanıt olduğunu söyledi.
Trump ayrıca bu hamlenin ABD sınırlarından geçen çok sayıda belgesiz göçmenlere ve komşularıyla olan ticaret açıklarına yönelik olduğunu birçok kez yineledi.
Trump’ın basın sözcüsü Leavitt, Cuma günü Beyaz Saray’da düzenlenen basın toplantısında, bunların “Başkan tarafından verilen ve tutulan sözler” olduğunu kaydetti.
Seçim kampanyası sırasında Trump, Çin mallarına yüzde 60’a varan gümrük vergileri uygulamakla tehdit etmiş, ancak Beyaz Saray’daki ilk gününde hemen harekete geçmeyerek yönetimine konuyu inceleme talimatı vermişti.
ABD’nin Çin’den yaptığı mal ithalatı 2018’den bu yana yatay bir seyir izliyor. Ekonomistler bu durumu kısmen Trump’ın ilk döneminde artırdığı gümrük vergilerine bağlıyor.
Bu ayın başlarında üst düzey bir Çinli yetkili, ABD’den ismen bahsetmeksizin, Trump’ın başkanlığa dönüşüyle dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ticaret savaşı tehdidinin yeniden gündeme geldiğini belirtmiş ve korumacılığa karşı uyarıda bulunmuştu.
İsviçre’nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda konuşan Çin Başbakan Yardımcısı Ding Xuexiang, ülkesinin ticaret gerilimlerine “kazan-kazan” çözümü aradığını ve ithalatını genişletmek istediğini söylemişti.
ABD’nin en büyük ticaret ortakları
Geçen yıl ABD’ye ithal edilen malların yüzde 40’ını oluşturan Çin, Kanada ve Meksika ABD’nin en büyük ticaret ortakları.
Yeni vergilerin büyük bir ticaret savaşını başlatabileceği ve ABD’de fiyatları artırabileceği endişeleri dile getiriliyor.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau Cuma günü yaptığı açıklamada “Bu bizim istediğimiz bir şey değil, ama eğer onlar uygularsa biz de harekete geçeceğiz” dedi.
Kanada ve Meksika, ABD’nin gümrük vergilerine kendi önlemleriyle karşılık vereceklerini söylemiş, aynı zamanda Washington’a ABD sınırlarıyla ilgili endişeleri gidermek için harekete geçtiklerine dair güvence vermeye çalışmışlardı.
ABD’nin Kanada ve Meksika’dan ithal ettiği petrole vergi konulması, Trump’ın hayat pahalılığını düşürme vaadini baltalama riski taşıyor.
Gümrük vergisi nedir?
Gümrük vergileri yurt dışında üretilen mallara uygulanan bir ithalat vergisi.
Teorik olarak, bir ülkeye gelen ürünlerin vergilendirilmesi, daha pahalı hale geldikçe insanların bunları satın alma olasılığının azalması anlamına geliyor.
Bu adımla, daha ucuz yerli ürünlerin satışının artırılarak ülke ekonomisinin canlandırılması hedefleniyor.
Ancak ithal enerji üzerindeki gümrük vergilerinin maliyeti işletmelere ve tüketicilere yansıtılabilir ve bu da benzinden gıdaya kadar her şeyin fiyatını artırabilir.
ABD petrol rafinerilerinde işlenen ham petrolün yaklaşık yüzde 40’ı ithal ediliyor ve bunun büyük çoğunluğu Kanada’dan geliyor.
Kanada ve İngiltere merkez bankalarının eski başkanı Mark Carney, gümrük vergilerinin ekonomik büyümeyi vuracağını ve enflasyonu artıracağını söyledi.
Kanada Liberal Partisi’nin lideri olarak Başbakan Trudeau’nun yerine aday olan Carney, “ABD’nin dünya çapındaki itibarına zarar verecekler” dedi.
